Επιμέλεια: Λαμπράκης Ιωάννης 


Στη φαντασία του Mark Twain ένας Γιάνκης από το Κονέκτικατ του 19ου αιώνα μεταφέρεται πίσω στο χρόνο, στην αυλή του βασιλιά Αρθούρου. Και μεταμορφώνει μια εποχή με την επιστήμη και την τεχνολογία της δικής του εποχής.
Ο παντοδύναμος μάγος Μέρλιν ήταν χαμένος από χέρι. Το ταξίδι στο χρόνο ήταν φανταστικό, όχι όμως και τα θαύματα του ήρωα . Εκείνος γνώριζε πως η σελήνη μπορεί να σκοτεινιάσει τον ήλιο, πως η φωνή μας ταξιδεύει μέσα από ένα σύρμα και το νερό που βράζει κινεί μια μηχανή. Γνώριζε πως δομείται ,πως λειτουργεί και πως προοδεύει μια σωστή κοινωνία. Μετέφερε 13 αιώνες συμπυκνωμένης γνώσης από θετικές, εφαρμοσμένες , ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες σε ένα λαό που βασιζόταν στη διαίσθηση , την προκατάληψη και τη δεισιδαιμονία. Ήταν ο επιστήμονας στην εποχή των μάγων… Κατά κάποιο τρόπο, κάθε επιστημονικό σύγγραμμα ακόμα κι αν πρόκειται για ένα σχολικό βιβλίο, είναι ένα ταξίδι στο χρόνο. Αλχημιστές, φιλόσοφοι, πρακτικοί παρατηρητές, ερευνητές εξιστορούν και αναλύουν ευφυείς συλλογισμούς για το πώς λειτουργεί η φύση, το σύμπαν, ο άνθρωπος, η κοινωνία, η τέχνη. Ανήσυχα άτομα με ένα μόνιμο πως, τι, γιατί, στο μυαλό χτίζουν ο ένας στα χνάρια των άλλων. Με αμέτρητες ώρες ακούραστης εργασίας. Κόντρα στο χρόνο , που γι αυτούς υπάρχει μόνο στα ρολόγια. Γιατί γνωρίζουν πως για κάθε ψήγμα νέας γνώσης αποκαλύπτεται το μέγεθος της άγνοιας.
Τι είναι τελικά ο επιστήμονας; Φαινομενικά απρόσιτος μα είναι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας. Ο περίεργος μα και ο πιο ενδιαφέρον τύπος αν τον γνωρίσεις, γιατί έχει άποψη για τα πάντα, κι ας μην το δείχνει πάντα. Ο μοναχικός που μπορεί όμως και να γίνει η ψυχή της παρέας. Ο ατημέλητος μα και ο πιο οργανωτικός. Ο δάσκαλος μα κι ο πιο προσεκτικός μαθητής. Είναι ο οραματιστής και από τους καλύτερους ηγέτες, γιατί διαρκώς πρέπει να εξασφαλίζει τα αναγκαία μέσα και τους κατάλληλους ανθρώπους, την ικανή ομάδα με την οποία θα υλοποιήσει το όραμά του. Και γιατί πρέπει να εμπνέει . Παρατηρεί, υποθέτει, πειραματίζεται, αποδεικνύει, επαληθεύει.



Είναι πάντα δεκτικός στην αμφισβήτηση και την κρίση. Αυστηρός, κάποτε τελειομανής. Γιατί έχει συναίσθηση πως το έργο που παραδίδει στον αναγνώστη, το μαθητή, το δάσκαλο, τον καθημερινό άνθρωπο, την κοινωνία δεν είναι εφήμερο. Έχει ευθύνη απέναντι στον εαυτό του και στην επιστήμη που υπηρετεί. Μάγοι δεν υπάρχουν πια. Κι αν υπήρξαν στο παρελθόν είναι γιατί στην εποχή τους τα μυστήρια παρέμεναν μυστήρια και οι γνώσεις των αιώνων παρέμεναν κτήμα λίγων. Αν ο Μέρλιν ερχόταν στην εποχή μας , θα έσπαγε το ραβδί του. Ακόμα και ο Γιάνκης θα έμενε έκπληκτος! Για τους σύγχρονους μάγους το βιβλίο με τα ξόρκια είναι η επιστήμη . Και το καζάνι με το μαγικό φίλτρο η έρευνα. Ο παραγωγός της γνώσης, ο στυλοβάτης της επιστήμης είναι ο ερευνητής.



Από τον Δημόκριτο και τον Νεύτωνα , μέχρι το τελευταίο ταπεινό δάσκαλο που ανακαλύπτει ή δημιουργεί νέους ερευνητές. Νέους παραγωγούς γνώσης. Και είναι αυτή η γνώση που με ρίζες στο παρελθόν , γίνεται η παρακαταθήκη για το μέλλον. Αν θα είναι λαμπρό ή σκοτεινό αυτό το μέλλον, είναι στο χέρι της ανθρωπότητας. Κι αν τα ταξίδια στο χρόνο γίνουν πραγματικότητα , ίσως το πρώτο να γίνει πιο πιθανό.