ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΓΑΛΑΚΑΚΗΣ

--Γιατί ασχοληθήκατε με το χορό στην Αθήνα και όχι εδώ στην Κρήτη;

(Γιάννης)Επειδή αυτήν την ερώτηση μας την κάνουν πάντα, όποτε μιλάμε με δημοσιογράφους ή με ανθρώπους που μας πλησιάζουν, και λένε ΄΄βρέ παιδιά γιατί κάνετε στην Αθήνα αυτό το πράγμα΄΄, η απάντηση είναι: το έχουμε από μικροί συνειδητοποιήσει ότι δεν παίζει σημασία που μεγάλωσες, έχει σημασία τι σε συγκίνησε  ποιος σε ενέπνευσε, ποιος από την παιδική σου ηλικία  σου έδωσε το ερέθισμα να δεις, ότι εδώ περά κρύβονται παρά πολλά, πολλά ουσιαστικά πράγματα γύρω από την ζωή. Από μικρή ηλικία ακούγαμε σπίτι Κρητική μουσική, ο πατέρας μας, μας εξηγούσε ποιον ακούμε, ποια όργανα παίζει και τι ιστορία έχει ο κάθε καλλιτέχνης. Δηλαδή εμείς στο δημοτικό ξέραμε όλους τους Κρητικούς καλλιτέχνες, ακούγαμε και λέγαμε Ξυλούρης, Μουντάκης, Σκορδαλός, Σηφογιώργης, Ροδινός, Μπαξεβάνης, πριν καν μάθουμε χορό. Ήταν πολύ σοβαρό. Λοιπόν το που μεγάλωσες δεν παίζει σημασία, σημασία παίζει τι είδες ,τι σε συγκίνησε. Αυτό που λέω είναι ότι για μας παίζει σημασία, όχι που βρισκόμαστε αλλά τι όραμα έχουμε. Θέλουμε τον Κρητικό χορό να τον διαδώσουμε με σημερινά μέσα, με τη δική μας χορευτική στόφα και προσωπικότητα, σεβόμενοι την παράδοση, σεβόμενοι αυτό που υπήρχε στο παρελθόν, αλλά να βάλουμε και κάτι δικό μας. Από την Αθήνα ταξιδεύουμε για όλο το κόσμο, όπου μπορέσουμε να ταξιδέψουμε. Λοιπόν το που ζεις δεν παίζει σημασία, παίζει σημασία τι είδες, τι σε συγκίνησε, και τι όραμα έχεις σαν άνθρωπος.

--Πότε άρχισε όλο αυτό; Πότε καταλάβατε ότι μπορείτε να ασχοληθείτε με το χορό και να δώσετε ψυχή; Γιατί αυτό μας δείχνετε όταν χορεύετε.

(Γιάννης)Η ψυχή, νομίζω ότι και να κάνεις, αν δεν έχεις ψυχή, απλά είσαι ο ίδιος με τους άλλους. Γιατί το λέμε αυτό, άκου πως τραγουδάει αυτός, κοίτα πως χορεύει, κοίτα πως παίζει θέατρο, κάτι βάζει από δω που το κάνει μοναδικό. Μας είχε πει ο Παπαδάκης ο Χαρίλαος από την Ιεράπετρα, ο λυράρης, σε ένα δικό μας μικρό οδοιπορικό στη Κρήτη, ότι δεν παίζει σημασία να είσαι ο καλύτερος, αλλά παίζει σημασία να είσαι διαφορετικός. Αυτό είναι παρά πολύ σημαντικό. Η ασχολία με το χορό ξεκίνησε, θυμάμαι, πρώτη φόρα σε ηλικία 5,5 χρονών όπου  μια γυναίκα μας μάθαινε  συρτό, μας πήγε ο πατέρας μας σε αυτήν. Εμείς από τα 5,5 είχαμε πολλά μουσικά ακούσματα στο σπίτι, έτσι μπήκε ο ρυθμός στον εγκέφαλο, στο αυτί.

--Πότε δημιουργήσατε την σχολή Γιάννης και Γιώργος Μεγαλακάκης;

(Γιώργος)Το 1998 δημιουργήθηκε η ομάδα Γιάννης και Γιώργος Μεγαλακάκης. Στην σχολή στην Αθήνα γίνονται προβολές, σεμινάρια και εκθέσεις. Μπορεί κάποιος επισκέπτης, ερχόμενος στην σχολή να διαβάσει για να έχει μια πλήρης άποψη για ότι αφόρα την Κρήτη και όχι μόνο το χορό.  Όσο βάζεις πιο ψηλά τον πήχη θέλεις να γίνονται όλα όπως θες εσύ. 

--Υπήρχε κάποιος από την οικογένεια σας που ασχολιόταν με την μουσική;

(Γιάννης)  Ο πατέρας μας είχε γλεντήσει με όλους και είχε μεγάλο μουσικό αρχείο. Είχε όλους τους καλλιτέχνες, σχεδόν όλους. Μπορεί να μην χόρευε αλλά ήξερε πολλά για την Κρητική μουσική και πολλά για την ζωή τους, πολλά για μαντινάδες.

Παράλληλα είχε  βιωματική επαφή με τους παππούδες και την γιαγιά.

--Σημαντικό κομμάτι για εσάς....

(Γιώργος) Πάρα πολύ σημαντικό γιατί είχε μεγάλο μουσικό αρχείο ο πατέρας μας. Ακούγοντας και  εμείς την Κρητική μουσική, είναι αυτό που λέει ο Γιάννης, δεν είναι μόνο να ακούς αλλά είναι να σου εξηγεί πως βγήκε η κάθε μαντινάδα, με ποιο σκοπό, πάνω από ποιο ερέθισμα προήρθε όλο αυτό. Πιστεύω ότι για τον χορευτή, αυτό είναι  το μεγαλύτερο ερέθισμα όταν χορεύει. Η αξία ποια είναι; Την ώρα που παίζει ο καλλιτέχνης το συγκεκριμένο σκοπό, ή λέει την συγκεκριμένη μαντινάδα γιατί την έχει πει; Αυτό λειτούργει ως αλυσίδα ότι εγώ ακούγοντας το καλλιτέχνη το συγκεκριμένο σκοπό και μαντινάδα, που εγώ γνωρίζω, έμενα εκείνη την στιγμή με μερακλώνει, είναι αυτό που λέμε.

--Υπάρχει διαφορά από τον ένα καλλιτέχνη στον άλλο;

(Γιάννης)Βεβαία τεράστια διαφορά. Ειδικά εδώ στην Κρήτη παίζει σημασία ποιος παίζει μουσική. Βέβαια πολλή μεγάλη σημασία έχει  και το ύφος που παίρνει ο καθένας, είναι αναλόγως από ποιο νομό της Κρήτης είναι. Η διαφορά είναι μεγάλη αν είναι Ρεθυμνιώτης, ή Χανιώτης, ή Ηρακλειώτης, η από τον Άγιο Νικόλαο ο καλλιτέχνης. Το βιολί ή η λύρα, αλλά ακούσματα έχει, άλλο συναίσθημα, μπορεί να είναι το ίδιο μουσικό όργανο και να έχει τελείως διαφορετικό άκουσμα. Το ύφος του Αγίου Νικολάου με το ύφος από τα Χανιά, οι δυο άκρες της Κρήτης, καμία σχέση.

Αυτό που λέμε  στην διδασκαλία στα παιδιά σήμερα στα σεμινάρια που κάνουμε έξω, είναι ότι η κάθε μουσική έχει ένα συναίσθημα. Όταν ξέρεις τι ακούς, ποιον ακούς, αυτό που ακούς είναι μια μελωδία, άλλοτε είναι χαρούμενη, άλλοτε έχει πόνο, άλλοτε έχει ερώτα, αυτό το κάνεις χορό. Ο καλός χορευτής ξέρει την μουσική που ακούει. Ο χορός είναι έκφραση ψυχής. Άρα λοιπόν ο καλός χορευτής ξέρει αυτό που ακούει και βγάζει αλήθεια, όπως ο κάθε καλλιτέχνης.

--Πιστεύετε ότι πρέπει να έχεις ευαισθησία για να χορεύεις;

(Γιώργος)Φυσικά δεν γίνεται αν δεν είσαι ευαίσθητος να χορεύεις... δεν γίνεται, όσο και να φαίνεται δυνατός ο Κρητικός χορός, το πάθος, η δύναμη και η τεχνική, όλα αυτά κρύβονται πίσω από την ευαισθησία.

--Σας έχει τύχει να συγκινηθείτε από τον κόσμο και να κλάψετε μπροστά του;

(Γιώργος)Ναι φυσικά, και κυρίως στο εξωτερικό. Γιατί βλέπαμε απέναντι τους ανθρώπους να κλαίνε, στην κυριολεξία να κλαίνε όταν χορεύαμε. Δεν μπορεί να μην σε πιάσει αυτό το δέος, αισθάνεσαι τον παλμό που έχει ο κόσμος κάτω. Πολλές φορές έχω δακρύσει χωρίς ο κόσμος να έχει κλάψει, επειδή άκουσα κάτι, επειδή εκείνη τη στιγμή ο μουσικός έπαιξε κάτι που με ακούμπησε, αυτό είναι ο χορός.

(Γιάννης)Είναι αυτό που λέμε, ξέρουμε την ιστορία του αν εκείνη τι στιγμή, ξέρεις το σκοπό τον συγκεκριμένο. Ο κάθε σκοπός γεννιέται με κάτι συγκεκριμένο, όταν ένας σκοπός γεννιέται με μια αφορμή και περάσει στην δικιά σου ζωή, αυτομάτως την ώρα που χορεύεις έρχεται αυτή η εικόνα μπροστά σου, αυτή είναι η αίτια να συγκινηθείς.

(Γιώργος)Μια στιγμή μπορεί να ακούσω ένα σκοπό και μπορώ να θυμηθώ με την μουσική αυτή, κάτι δικό μου. Πλέον έχει γίνει τρόπος ζωής για μένα , μια μαντινάδα που την έχω βιώσει με μια γυναίκα, μια παρέα, δεν γίνεται να μη κλάψω. Είναι παρά πολύ όμορφο να εκδηλώνεις συναισθήματα και να βγαίνει η δικιά σου αλήθεια.

Για μένα είναι καλλιτέχνης αυτός που βγαίνει αληθινός. Που βγάζει την δικιά του αλήθεια.

(Γιάννης)Με λίγα λόγια όσον αφορά εμάς τους χορευτές, ο αληθινός ο καλλιτέχνης, είναι αυτός που βγάζει την προσωπικότητα του, που φαίνεται ότι χορεύει ο Γιάννης, ότι χορεύει ο Γιώργος.

--Τα καλοκαίρια κλείνετε την σχολή και κάνετε παραστάσεις σε Ελλάδα και  εξωτερικό;

(Γιάννης)Κάθε χρόνο κάνουμε παραστάσεις σε διάφορους δήμους, δεν είναι σταθερά. Πάμε σε νησιά, Μακεδονία, εξωτερικό και Κρήτη. Μας ενδιαφέρει να κάνουμε καλές παραστάσεις, όχι απλά να χορεύουμε σε ωραίους χώρους, να αντιπροσωπεύει καταρχάς εμάς ως προσωπικότητες και έπειτα να δίνουμε αυτό που θέλουμε. Ξέρετε κάτι, επειδή έχουμε χορέψει σε πάρα πολλά σημεία, σε παρά πολλούς χώρους, με πάρα πολύ κόσμο, στο ολυμπιακό στάδιο στη λήξη της ολυμπιάδας το 2004,στο Καλλιμάρμαρο στάδιο το1997, σε διάφορα σίριαλ και εκπομπές είναι πολύ σημαντικό αυτό.

--Τι είναι αυτό που θέλει να περάσει ο Γιάννης και ο Γιώργος στο κόσμο;

(Γιώργος)Αυτό που λέμε πάντα είναι παρά πολύ απλό. Τουλάχιστον όταν χορεύουνε να συγκινούνται. Να ξέρουνε  γιατί χορεύουν, να ξέρουν τι ακούνε, να συγκινούνται με τις μαντινάδες που λέει ο καλλιτέχνης. Βέβαια και ο καλλιτέχνης παίζει εκείνη την στιγμή το δικό του ρόλο. Καλλιτέχνης και χορευτής είναι μια αλυσίδα που ο ένας δένει τον άλλον.

--Τι συμβουλεύετε τους νέους της Κρήτης;

(Γιάννης)Αυτό που πάντα συμβουλεύουμε αλλά και συχνά είναι η απορία μας εδώ στην Κρήτη, είναι πως, είμαστε λίγο αυστηροί με τους χοροδιδασκάλους, όχι με τους μαθητές. Πως μπορεί ένας χοροδιδάσκαλος που διδάσκει στην Κρήτη να μην πηγαίνει μια φορά την εβδομάδα , μια φορά το μήνα, στα χωριά. Να κάθεται με τον ντόπιο και να μάθει, όχι να βλέπει. Πρέπει όσο υπάρχουν άνθρωποι γνήσιοι και θυμούνται πράγματα να τους πλησιάζουμε γιατί αυτό θα μας συγκινήσει και θα βγάλει από μέσα μας συναισθήματα. Άρα λοιπόν λέω επαφή των νέων με την αλήθεια, με τα χωριά, επαφή με την Κρητική ρίζα. Επαφή με τον πολιτισμό, αυτό συμβουλεύω. Όπως λέει και ο Λουδοβίκος τον Ανωγείων ΄΄Η Κρήτη είναι αυτό που δεν φαίνεται, όχι αυτό που φαίνεται΄΄.

--Ποιο είναι το όραμα σας, οι στόχοι σας για το χορό;

(Γιάννης)Να σας πω, πριν μερικούς μήνες είχαν έρθει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και στο  Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης Τούρκοι Ντερβίσηδες. Ήρθαν λοιπόν στα δυο καλύτερα μέρη, στα δυο καλύτερα τουριστικά θέρετρα της Ελλάδας. Ποια Κρητική χορευτική ομάδα έχει πάει στο καλύτερο θέατρο της Τουρκίας, του Παρισιού, της Ιταλίας; Αυτό είναι το παράπονο μας. Θέλουμε να βάλουμε τον Κρητικό χορό στους καλύτερους χώρους. Αυτός είναι ο στόχος μας. Γιατί; Δεν έχει τη δύναμη; Δεν έχει το πάθος; Θέλουμε την τέχνη του Κρητικού χορού λίγο να την ανυψώσουμε. Είναι πολύ σοβαρό η Κρητική μουσική να ακούγεται στο Ηρώδειο. Είναι πολύ σημαντικό να παίζει στο Ηρώδειο ο Ψαραντώνης, σε ένα ιστορικό σημείο που εκεί έχουν παίξει οι μεγαλύτεροι καλλιτέχνες όλου του κόσμου, Μαρία Κάλλας, Νουρέγιεφ... Επίσης μας αρέσει πολύ η ένωση των ειδών χορού, το Φλαμένγκο, ο σύγχρονος χορός... μας αρέσει η σύμπραξη τον λαών.

--Πιστεύετε ότι οι παλαιοί άνθρωποι παρόλο που δεν είχαν πάει σχολείο, ήταν πιο μορφωμένοι από τους σημερινούς που πάνε να παρακολουθήσουν μια παράσταση; Βλέπουνε π.χ Αιγύπτιους χορευτές την ώρα που χορεύουν και δίνουν ψυχή να τους σχολιάζουν αρνητικά. Αυτοί που το κάνουν, δεν είναι αγράμματοι άνθρωποι;

(Γιάννης)Το μορφωμένος είναι και λίγο σχετικό. Σημασία παίζει η παιδεία κάθε ανθρώπου. Δεν παίζουν τα πτυχία και τα χαρτιά που έχει πάρει. Το θέμα είναι να σέβονται τον άνθρωπο, αυτό για μένα είναι το βασικότερο. Εμάς η γιαγιά, που μας άφησε το 2002, ήταν αμόρφωτη. Εννοώ από επίπεδο σχολείου. Κάθε φορά όμως που μίλαγε ήταν σχολείο η ίδια, είχε τη σοφία της ζωής. Επειδή ήταν από τον Αποκόρωνα και εκεί πίνουν πολύ κρασί μας έλεγε, δεν υπάρχει μεγαλύτερο ρεζιλίκι για ένα άνδρα να σηκωθεί μεθυσμένος από το τραπέζι και να προσβάλει τη γυναίκα ή την κοπέλα του. Αυτό είναι η παιδεία. Είναι με λίγα λόγια το μετρό της ζωής. Ότι και να κάνεις υπάρχει ένα μέτρο. Κάποιος, άλλο βράδυ της λέει, γιαγιά πόσο χρονών είσαι; 85-86 του απαντά. Πόσο; Μεγάλη είσαι. Η γιαγιά απάντησε με τρεις λέξεις. Παιδί μου είναι κατόρθωμα να γεράσεις. Η απάντηση του ήταν, σιωπή. Αυτό ήταν οι παλαιοί άνθρωποι, οι οποίοι είχαν ετυμολογία, είχαν εμπειρία ζωής.

--Όταν χορεύεις Γιάννη έχεις το βλέμμα χαμηλωμένο στη γη. Γιατί;

Στο χορό μου βγαίνει αυθόρμητα, να κοιτάω τον εαυτό μου, να κοιτάω προς τα κάτω, εκείνη την ώρα ταξιδεύω μες στην ψυχή μου και ψάχνω τρόπους να εκφράσω αυτό που αισθάνομαι. Άρα και να θέλω δεν μπορώ να κοιτάω τον κόσμο, η δική μου στιγμή, είναι μια τελείως προσωπική μου στιγμή, μια στιγμή που εκθέτω την ψυχή μου. Το βλέμμα χαμηλώνει, κοιτάω προς έμενα, αυτοσυγκεντρώνομαι, ταξιδεύω για να βγάλω συναισθήματα.

--Αυτό είναι κάτι που μαθαίνεις και στους μαθητές σου;

Στα παιδιά αυτό λέμε, από μικρή ηλικία, δεν θέλουμε να μας αντιγράφετε. Θέλουμε να μάθετε από εμάς, να μπορείτε οι ίδιοι να εκφράζεστε. Όταν χορεύω και κοιτάω τον κόσμο είναι λίγο επίδειξη. Όταν χορεύω και χαμηλώνω το βλέμμα πάει να πει ότι ταξιδεύω την ψυχή μου. Σεμνότητα, ταπεινότητα και ψάχνω το συναίσθημα που έχω εκείνη την στιγμή για να γίνει χορός.

--Εδώ τελειώσαμε... σας ευχαριστούμε... Να είστε καλά...

(Γιάννης)Και εμείς σας ευχαριστούμε...  με μια μαντινάδα...

Ο μερακλής ο άνθρωπος

ποτέ του δεν μιλάει...

τονε καταλαβαίνουμε...

στον τρόπο που κοιτάει...